DÖVİZ BAZLI SÖZLEŞMELERİN TÜRK LİRASI’NA ÇEVRİLMESİNE İLİŞKİN CB KARARI
13.09.2018 tarihli Resmi Gazete’de Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (“Karar”) yayımlanmıştır ve apılan değişikliklikle 32 Sayılı Karar’ın 4. maddesine aşağıda yer alan (g) fıkrası ve 8 numaralı Geçici Madde eklenmiştir.
Buna göre, Türkiye’de yerleşik kişilerin; Bakanlıkça belirlenen haller dışında, kendi aralarında yaptıkları; menkul ve gayrimenkul alım satımlarında; taşıt ve finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama ve leasing iş ve işlemlerinde; İş, hizmet ve eser sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacaktır. Yani bu kapsamda yer alan sözleşme ve işlemlerdeki bedeller ve ödemeler Türk Lirası cinsinden belirlenmelidir.
Bu Karar’ın yürürlük tarihi olan 13.09.2018 tarihinden önce, yukarıda sayılan işlem ve sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bedeller de, aynı tarihten itibaren 30 gün içinde Türk Lirası olarak değiştirilmek zorundadır.
Karar’ın içeriği ticari hayatın çok geniş bir kesimini etkileyeceğinden, detayları ve kapsama giren sözleşmelerin kesin çizgilerle belirlenmesi gerekmektedir. Bu yönde bir açıklama metni ya da izahname yayınlandığında detaylar açıklığa kavuşacaktır.
___________________________________________________________________________________________
İHRACAT BEDELLERİNİN TÜRKİYE’YE GETİRİLMESİ
04.09.2018 tarihli Resmi Gazetede Türk Parası Kıymetini Koruma Kanunu Hakkında 32 Sayılı Kararın (“Karar”) 8. Maddesine istinaden 2018-32/48 Numaralı Tebliğ yayınlanmış ve Karar uyarınca düzenlenen ihracat bedellerinin tasarrufu serbestisi sınırlandırılmıştır. Tebliğ, 04.09.2018 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, 6 (altı) ay süre ile geçerli olacaktır. Bu süre içerisinde yapılan ihracata ilişkin bedelin Türkiye’ye getirilme tarihinin, Tebliğ’in yürürlük süresinden sonraki bir tarihe denk gelmesi halinde dahi Tebliğ hükümleri uygulanmaya devam edecektir.
Tebliğ hükümlerinin incelemesi aşağıda dikkatinize sunulmaktadır.
- Tebliğin “İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi” başlıklı 3. Maddesi uyarınca; Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmeli veya Tebliğde belirlenen yöntemlerden biri ile (Akreditifli Ödeme, Vesaik Mukabili Ödeme, Mal Mukabili Ödeme, Kabul Kredili Akreditifli Ödeme, Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme, Kabul Kredili Mal Mukabili Ödeme veya Peşin Ödeme) Türkiye’ye getirilmelidir. Bedellerin Türkiye’ye getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemeyecektir. Söz konusu bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılması zorunludur. Bedellerin Türk Lirası veya döviz olarak Türkiye’ye getirilmesi esas olup, Türk Lirası üzerinden yapılan ihracatın karşılığında döviz getirilmesi de mümkündür.
- Tebliğin “Peşin Döviz” başlıklı 4. Maddesi uyarınca; Peşin döviz karşılığında yapılacak ihracatın 24 ay içinde gerçekleştirilmesi zorunludur. Tamamı tek seferde iade edilmeyen veya süresi içinde ihracatı gerçekleştirilemeyen peşin dövizler prefinansman hükümlerine tabi olacaktır.
- Tebliğin “İhracat İşlemlerinde Sorumluluk” başlıklı 6. Maddesi uyarınca; İhraç edilen malların bedelinin süresinde Türkiye’ye getirilerek, bankalara satılmasından ve ihracat hesabının süresinde kapatılmasından ihracatçılar sorumlu olacaktır.
- Tebliğin “İhracat Bedelinden İndirimler” başlıklı 7. Maddesi uyarınca; Türkiye’ye getirilen ihracat bedelleri; ihracatçının ithalat bedelleri, sermaye hareketlerine ilişkin ödemeleri, görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri ve transit ticaretinin alış bedeli ile söz konusu süreler içinde bankalarca mahsup edilecektir. Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin Türkiye’ye getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkün olacaktır.
- Tebliğin “Yetki” başlıklı 11. Maddesi uyarınca; Bakanlık bu Tebliğin tatbikatını temin etmek amacıyla gerekli göreceği her türlü tedbiri almaya, haklı durumları değerlendirip sonuçlandırmaya, tereddütlü hususları gidermeye, Tebliğde öngörülen haller dışında kalan özel durumları inceleyip sonuçlandırmaya, döviz getirme sürelerini uzatmaya, döviz getirme zorunluluğunu kısmen veya tamamen kaldırmaya, bu Tebliğde öngörülen miktarlar ile süreleri belirlemeye ve değiştirmeye yetkilidir.
- Tebliğin “Usul ve Müşterek Hükümler” başlıklı 12. Maddesi uyarınca; Bu Tebliğin uygulanmasına yönelik Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar Merkez Bankasınca ilan edilecektir. Türkiye’de yerleşik kişilerce bu Tebliğin yürürlükte bulunduğu süre içinde fiili ihracı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedel getirme süresinin bu Tebliğin yürürlükten kalktığı tarihten sonra sona ermesi halinde bu Tebliğ hükümleri uygulanmaya devam edecektir.
______________________________________________________________________________________________
YATIRIM ORTAMININ İYİLEŞTİRİLMESİ AMACIYLA BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPAN 7099 SAYILI KANUN
7099 Numaralı “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 15.02.2018 tarihinde yayınlanarak, birçok hükmü bu tarihte yürürlüğe girmiştir.
İşbu Kanun, başta Türk Ticaret Kanunu ve şirket kuruluşlarına ilişkin olmak üzere, dış ticaret, tapu işlemleri ve KOBİ’lerin finansman erişimine kolaylık sağlanması gibi temel hususlarda değişiklikler öngörmektedir.
- Şirket kuruluşu işlemlerindeki maliyet ve sürenin azaltılması
- Öncelikle, Limited şirket kuruluşu aşamasında talep edilen %25’lik sermaye blokajı kaldırılmıştır.
- Anonim ve limited şirketler tarafından fiziki ortamda tutulacak defterlerin kuruluşta açılış onayları Ticaret Sicil Müdürlüklerince yerine getirilecektir.
- Şirket kuruluşu, sözleşmenin yazılı olarak yapılması ve şirketin tescil ve ilanındaki noter süreçleri kaldırılmıştır. Söz konusu işlemler, ticaret sicil müdürlüğünde yetkilendirilmiş personel huzurunda gerçekleştirilecektir. Bir diğer deyişle, şirket işlemleri Ticaret Sicil Müdürlüklerinde gerçekleştirilecektir.
- Şirket kuruluş aşamasında, İşyerinin başvurusuna gerek olmaksızın, ticaret sicil memurlukları tarafından şirket kuruluş dilekçesi bildirim formu Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecektir Böylece, kurulacak şirketin Sosyal güvenlik kaydı, otomatik gerçekleşecektir.
- Her tacir, kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı Sicil Müdürlüğü’ne sunacaktır. Tacir, tüzel kişi ise unvanla birlikte kendi adına imzaya yetkili kimselerin imzaları da Sicil Müdürlüğü’ne verilecektir.
- Bu hükümlerden bazıları, işbu Kanun’un yayım tarihinde, bazıları ise 15/3/2018 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
- Dış ticaret işlemlerinde depolama maliyetlerinin düşürülmesi ve tahmil, tahliye, ardiye gibi masraflar için azami sınır uygulamasına geçilmesi
- Deniz ve havalimanlarını işleten kuruluşlar ile geçici depolama yeri işleticileri gümrük iş ve işlemleri ile ilgili tahmil, tahliye, ardiye, saha içi taşıma ücretleri ve benzeri masrafların belirlenen azami bedellerine uymakla yükümlüdür.
- Bakanlıkça belirlenen azami bedellere uyulmaması halinde her bir işlem için beş bin Türk Lirası usulsüzlük cezası uygulanacaktır.
- Tapu kaydı işlemlerinin hızlandırılması
- Teminat gösterilen taşınmazların ipotek işlemleri tarafların istemi halinde taraflarınca imzalanan kredi ve borç sözleşmesine istinaden tapu müdürlüklerinde tapuya tescil olunacaktır.
- Noterliklerde düzenlenen ve tapu siciline tescil kabiliyeti bulunan noterlik sözleşmelerinin de ilgili kurumlar tarafından tapu müdürlüğüne gönderilmesi durumunda gerekli tescil işlemi yapılabilecektir.
- Yargı mercileri ve diğer kurum ve kuruluşlarca talep edilen şerh ve beyan işlemleri (haciz, satış şerhi ve sair) elektronik ortamda yapılacaktır.
- Mimar tarafından hazırlanan proje yetkili idarelerce malik imzaları tamamlanıp tapu müdürlüklerine elektronik ortamda gönderilebilecektir.
- E-belediye uygulamaları
- Kurulacak olan yeni bir dijital platformda belediyelere kolaylık sağlanmıştır. E-belediye sistemini geliştirmek üzere İçişleri Bakanlığı yetkilendirilmiştir. Bu konudaki uygulama, Kanunu’un yayım tarihinden itibaren 6 ay içinde yürürlüğe girecektir.
- KOBİ’lerin finansmana erişiminin kolaylaştırılması
- Taşınır rehninin kapsamı genişletilmiştir. KOBİ’lerin sahip olduğu her türlü taşınır ve hak rehne konu olabilecektir.
- Ayırt edici özelliği bulunmayan taşınır varlıklar için genel tanımlama yolu ile rehin kurulması imkanı getirilmiştir.
- Taşınır varlığın gelecekteki her türlü faiz, sigorta gibi hukuki getirileri ile doğal ürün ve ikamesi mallar, taşınır varlık ile birlikte doğrudan rehin kapsamına girecektir.
- Rehin alacaklısı, alacağın son bulduğu tarihten itibaren yabancı hukuka tabi rehin alacaklısı tarafından 30 işgünü, Türk hukukuna tabi rehin alacaklısı tarafından 15 işgünü içinde rehin kaydının sicilden terkini için başvuruda bulunacaktır. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen rehin alacaklısı hakkında rehin veren veya borçlunun şikâyeti üzerine güvence altına alınan borç tutarının onda biri oranında idari para cezası Bakanlıkça uygulanacaktır.
________________________________________________________________________________________________
DÖVİZ KREDİSİ KULLANIMINA İLİŞKİN ÖNEMLİ DÜZENLEME
5 Ocak 2018 tarihli Resmi Gazete’de Bakanlar Kurulu tarafından , Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da değişiklik yapılmasına ilişkin karar yayınlanmış ve bu kararda döviz kredileri ile ilgili kısıtlamalar getirilmiştir.
Bu kısıtlamalar uyarınca
- Türkiye’de yerleşik gerçek kişiler yurt içinden ve yurt dışından döviz kredisi ve dövize endeksli kredi kullanamaz. Ancak Türkiye’de yerleşik kişilerce yurt içinden ve yurt dışından Türk Lirası kredisi kullanılabilir.
- Döviz geliri olmayan Türkiye’de yerleşik tüzel kişiler, kanun’da sayılan istisnalar haricinde, yurt içi ve yurt dışından döviz kredisi temin edemeyeceklerdir;
- Döviz geliri olan Türkiye’de yerleşik tüzel kişiler, aşağıda belirtilen kısıtlamalara tabi olarak, yurt içi ve yurt dışından döviz kredisi temin edebilirler.
Her ne kadar söz konusu değişikliklerde muğlak ifadeler bulunsa ve uygulama ile birlikte yapı daha çok netleşecek olsa da, şirketlerin ve yatırımcıların, yapılan değişiklikle birlikte, Türkiye’de yerleşik kişilerin döviz kredi temin etmelerine ilişkin önemli kısıtlamalar getirildiğini bilmeleri önemlidir. Döviz olarak borçlanacak kişilerin bu kısıtlamaları dikkate alıp, finansal planlamalarımı buna göre yapmaları gerekecek. Kısıtlamaların, 15 milyon ABD doları altını hedeflemesi bakımından, küçük ve orta ölçekli işletmelerin, değişiklikleri daha yakından incelemeleri gerekecektir.
VERGİ YASALARINDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER
7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 5 Aralık 2017 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdi. Birçok vergi kanununa önemli değişiklikler öngören bu düzenlemelerden iş hayatı için en önemlilerini aşağıda görebilirsiniz:
- Kurumlar Vergisi: Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca kurum kazançları üzerinden hesaplanan %20 kurumlar vergisi oranı, 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait kurum kazançları için %22’ye çıkarılmış ve kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazanca uygulanan %75’lik istisna oranı % 50’ye düşürülmüştür. Ancak kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlara uygulanan %75 istisna oranı değiştirilmemiştir. Ayrıca banka, finansal kiralama ve finansman şirketlerinin bu madde kapsamında elde ettikleri kazançlara uygulanan kurumlar vergisi istisnalarında değişiklik yapılmış, ve bunun dışında da bir.ok istisna oranında değişiklik öngörülmüştür.
- Katma Değer Vergisi:Türkiye’de ikametgâhı, kanuni merkezi, işyeri, ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin düzenleme yapılmış olup, bu kapsamda KDV yükümlülüğü, hizmeti sunan dar mükellefte olacaktır. Ayrıca, finansal kiralama ve finansman şirketlerince, alacaklarından elde edilen taşınmaz ve iştirak hisselerinin finansal kiralama ve finansman şirketlerince devir ve teslimlerinin de KDV’den istisna olacağı düzenlenmiştir.
- Özel İletişim Vergisi: Gider Vergileri Kanunu’nun 39. maddesinde yapılan değişiklik ile her nevi mobil elektronik haberleşme işletmeciliği kapsamındaki tesis, devir, nakil ve haberleşme hizmetleri; radyo ve televizyon yayınlarının uydu platformu ve kablo ortamından iletilmesine ilişkin hizmetleri; ve kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmeti için uygulanan ÖİV oranı %7,5’a düşürülmüştür.
- Damga Vergisi: “Kamu özel iş birliği projelerinin finansmanı için yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetler karşılığında fon temin etmek üzere kurulan özel amaçlı kuruluşların, bu fonları proje yöneticisi firmalara kullandırmasına ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar ile bunların teminatı ve geri ödemesine ilişkin işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar” damga vergisinden istisna tutulmuştur.
- Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun: 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren, ödeme emrine karşı dava açma süresi 7 günden 15 güne çıkarılmaktadır.
GÜMRÜKTE EŞYA TAKİBİ’NE İLİŞKİN YENİ DÜZENLEME
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, yıllardır gümrüklerdeki eşyaların takibinde yaşanan problemler dolayısıyla, Gümrük Eşya Takip ve Analitik Performans Programı’nı (“GET-APP“) uygulamaya koydu. Bu uygulama sayesinde, ithalatçı ve ihracatçılar, aşağıdaki link üzerinden erişebilecekleri kılavuz uyarınca yapacakları başvuru sonrasında ihraç veya ithal edilen eşyanın yerini, tamamlanan ve beklenen işlemlerin hangileri olduğunu ve işlemlerin tamamlanma sürelerine bilgisayar ve cep telefonundan erişmek mümkün olacaktır.
KİŞİSEL VERİ GÜVENLİĞİ REHBERİ YAYINLANDI
Kişisel Verilerin Korunması Kurumu (“Kurum”) tarafından hazırlanan Kişisel Veri Güvenliği Rehberi (“Rehber”) 19 Ocak 2018 tarihinde Kurum’un internet sitesinde yayımlanmıştır. Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesini ve erişilmesini önlemek için her türlü idari ve Teknik tedbiri almakla yükümlü olan Kurum’un, veri sorumlularına rehber olması amacıyla yayınladığı Rehber uyarınca:
İdari Tedbirler: Kişisel veri güvenliğine ilişkin politikalar oluşturulması, arşivde tutulan belgelerin güvenli şekilde saklanması, çalışanlara eğitimler verilmesi, veri işleyenlerle imzalanacak sözleşmelerde bulunması gereken hükümlere ilişkin kılavuzluk sağlanması, kişisel veri işleme envanteri, kişisel veri saklama ve imha politikası hazırlanması gibi tedbirler.
Teknik Tedbirler: Siber güvenlik önlemlerinin uygulanması, kayıt ortamlarının güvenliğinin sağlanması, kişisel verilerin yedeklenmesi, bulut depolama hizmet sağlayıcısının alması gereken tedbirler.
Rehber 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’a (“Kanun”) ek olarak çıkartılmış olup, herhangi bir bağlayıcılığı olmadığı gibi, herhangi bir yaptırım da öngörmemektedir. Ancak kuralların uygulanması ve veri sorumlularının Rehber’de belirtilen güvenlik önlemlerini hayata geçirmeleri için büyük önem taşımaktadır.
İlgili Rehber’e aşağıdaki link’ten ulaşabilirsiniz:
http://www.kvkk.gov.tr/yayinlar/veri_guvenligi_rehberi.pdf
TÜKETİCİ MAHKEMELERİNE BAŞVURU SINIRI ARTTIRILDI
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 68. ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin 6. Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ” uyarınca tüketicilerin satıcılar ve üreticilere karşı taleplerinin tüketici mahkemelerine karşı öne sürmeleri için öngörülen yeni parasal sınır 6.860 TL olarak belirlendi. Bu sınırın altında kalan uyuşmazlıklar tüketici hakem heyetleri tarafından görülmeye devam edecektir.
VERİ SORUMLULARI SİCİLİ HAKKINDA YÖNETMELİK YAYIMLANDI
Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından çıkarılan Veri Sorumluları Sicili Hakkında Yönetmelik 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup, kamuya açık olarak tutulacak Veri Sorumluları Sicili’ne kayıt yükümlülüğünü düzenlemektedir. Yönetmelik uyarınca tüm veri sorumluları kişisel veri işlemeye başlamadan önce Sicil’e (VERBİS) kaydolmak zorundadır ve sağlayacakları bilgilere ilişkin bir kişisel veri işleme envanteri ve kişisel veri saklama ve imha politikası hazırlama ve uygulama yükümlülüğü altındadır. Türkiye’de yerleşik olan ve olmayan veri sorumlularının birer veri sorumlusu irtibat kişisi/temsilcisi atamaları gerekmektedir. Sicile kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket edenler hakkında 20.000 Türk lirasından 1.000.000 Türk lirasına kadar idari para cezası öngörülmektedir.
KİTLE FONLAMASI DÜZENLEMESİ YASALAŞTI
Kitle fonlamasının düzenlenmesi için 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklik 5 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kitle fonlaması, Kanun’da “bir projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla SPK tarafından belirlenen esaslar dâhilinde bu Kanunun yatırımcı tazminine ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın kitle fonlama platformları aracılığıyla halktan para toplanması” olarak tanımlandı. Değişiklik uyarınca kapsama giren faaliyetler halka arz sayılmayacak olup, ilgili kitle fonlaması platformları aracılığıyla para toplayanlar da “ihraççı” sayılmayacaklardır. Bu düzenleme ile kitle fonlaması platformları, SPK’dan gerekli faaliyet iznini alarak, halktan para toplamaya yetkili olacaktır. Buna ilişkin detaylı esaslar SPK tarafından belirlenecek ve uygulama ile girişimcilere uygun bir fonlama sağlayarak, yatırımlarda önemli bir yük kaldırması beklenmektedir.